Corticoid có các tác dụng như chống viêm, chống dị ứng, ức chế miễn dịch, …. bởi khả năng giảm đau nhanh. Tuy nhiên, việc lạm dụng Corticoid trong thời gian có gây hại đến sức khỏe làn da một cách nghiêm trọng.
Sự ra đời của corticoid với các công dụng khác nhau đã giúp cho việc điều trị các rối loạn viêm da hiệu quả hơn và ít tốn thời gian hơn. Chính vì tác dụng nhanh chóng và tuyệt vời của corticoid mà nó đã trở thành con dao hai lưỡi với các trường hợp lạm dụng liên tục gia tăng dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng tại chỗ. Cụ thể tác hại của corticoid trên da là như thế nào và phải làm sao khi da bị nhiễm corticoid? Hãy cùng Neova Việt Nam tìm hiểu dưới bài viết này nhé!
1. Corticoid là gì?
Corticoid (hay còn gọi là corticosteroid hoặc glucocorticoid) là một loại thuốc kháng viêm dùng để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, trong đó có bệnh về da.
Trên thị trường, corticoid được chế biến thành nhiều dạng khác nhau như dạng viên dùng để uống, dạng hít qua miệng, dạng dùng để xịt mũi, kem bôi da…
Trong thuốc hoặc mỹ phẩm, corticoid thường được liệt kê bằng những thành phần như: hydrocortisone, prednisolone, prednisone, methylprednisolone, triamcinolone, fluticasone, beclomethasone, betamethasone, dexamethasone, clobetasone, budesonide…
2. Các dấu hiệu cho thấy da bị nhiễm corticoid
Sự ra đời của corticosteroid tại chỗ (TC) của Sulzberger và Witten vào năm 1952 được coi là bước ngoặt quan trọng nhất trong lịch sử điều trị các rối loạn da liễu. Điều đáng quan tâm hơn là việc sử dụng hàng loạt TC trong các sản phẩm kem làm trắng da và kem trộn.
Kem trộn là loại kem tự chế làm trắng và đẹp da cấp tốc được pha trộn từ nhiều thành phần khác nhau bao gồm cả thuốc, vitamin E, aspirin, cortibion, becozym và corticoid. Ban đầu khi sử dụng loại kem này có thể khiến làn da trở nên đẹp lên trông thấy nhưng hậu quả về lâu dài khó có thể xác định được và thậm chí làm tổn hại nặng nề đến da. Không sai khi nói, corticoid sẽ gây “nghiện” cho da. Nếu ngưng sử dụng tiếp, da sẽ phản ứng dữ dội và trở nên tồi tệ. Nếu tiếp tục sử dụng da sẽ hoàn toàn mất khả năng đề kháng.
Da nhiễm Corticoid ở những cấp độ khác nhau có thể xuất hiện những triệu chứng sau:
Cấp độ 1: Da khô sần sùi
Đây là cấp độ tổn thương da nhẹ nhất vì người dùng có thể đã sử dụng thuốc corticoid trong thời gian ngắn hoặc với lượng ít.
. Da có cảm giác ngứa râm ran trên vùng da thoa thuốc
. Bề mặt da có hiện tượng sần sùi nhẹ.
Cấp độ 2: Viêm da cấp tính
Da bị nhiễm corticoid cấp độ 2 có thể gọi là viêm da cấp tính và có kèm theo một số triệu chứng nghiêm trọng như:
. Trên da xuất hiện những mụn nước li ti giống như trường hợp bị bỏng da. Khi các mụn nước này bị vỡ ra sẽ gây đau và nhiễm trùng.
. Không chỉ vùng da bôi corticoid mới bị viêm mà cả những vùng xung quanh cũng bị tổn thương.
. Da bị sần đỏ kéo dài
. Những vùng da bị tổn thương sẽ trở nên thâm sạm sau khi những bóng nước vỡ ra và khô lại.
Cấp độ 3: Giãn mao mạch
Nhiễm corticoid cấp độ 3 tức là lúc các mao mạch sâu dưới da đã bị tổn thương. Trường hợp này thường xảy ra với những người sử dụng kem trộn có chứa corticoid trong thời gian dài.
. Da thường có cảm giác nóng ran, châm chích rất khó chịu đặc biệt khi tiếp xúc với môi trường nhiệt độ cao.
. Da sẽ luôn trong trạng thái căng tức, phù nề do bị tích nước bên trong.
. Mao mạch dưới da bị giãn nở bất thường
Cấp độ 4: Gây nổi mụn ồ ạt và bị tổn thương nghiêm trọng
. Da của người bệnh sẽ tăng tiết nhờn và xuất hiện mụn nhiều hơn, thường là mụn to.
. Hiện tượng nóng rát, ngứa ngáy cảm giác rất khó chịu.
Cấp độ 5: Những tổn thương ở da đã ở mức nghiêm trọng nhất
. Mao mạch dưới da bị giãn trên diện rộng
. Da bị bào mòn khiến da ngày càng mỏng hơn, da sẽ trở nên khô hơn, đóng vảy, thậm chí bong tróc thành từng mảng lớn.
. Xuất hiện mụn nước bên trong có dịch vàng cùng với một số biểu hiện nhiễm trùng, hoại tử.
3. Tác hại của corticoid trên da
Nhìn chung, corticoid bôi ngoài da không gây ra các rủi ro nghiêm trọng nếu sử dụng đúng theo khuyến cáo. Tuy nhiên, lạm dụng thuốc bôi hoặc các loại kem trộn có chứa lượng lớn corticoid sẽ gây ra các vấn đề sau cho da:
- Châm chích, bỏng rát, da đỏ
- Làm mỏng da, khiến da bị tổn thương
- Gây viêm nang lông
- Làm xấu da hoặc nặng hơn là gây nhiễm trùng, hoại tử
- Nổi nhiều mụn, mụn mủ và viêm
- Rạn da
- Gây bệnh rosacea (mặt luôn đỏ bừng)
- Rối loạn hàng rào biểu bì
- Thay đổi độ đàn hồi và tính chất cơ học của da
- Thay đổi màu da (dễ nhận thấy hơn ở những người có làn da sẫm màu)
- Lở loét
Đặc biệt, nếu sử dụng các sản phẩm chứa corticoid trong một thời gian dài với diện tích rộng có thể làm cho thuốc hấp thụ vào máu, gây ra một số vấn đề nghiêm trọng như giảm tăng trưởng ở trẻ em, hội chứng cushing (tăng cân, rạn da, yếu cơ, loãng xương, tăng huyết áp…).
4. Phải làm sao khi da nhiễm corticoid?
Tình trạng da nhiễm corticoid có thể gây những tổn thương nghiêm trọng cho da và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Chúng ta nên lưu ý những vấn đề sau:
Nếu trên da xuất hiện những dấu hiệu viêm do corticoid ở mức độ nhẹ, việc đầu tiên bạn cần làm đó là dừng ngay tất cả những sản phẩm bôi da, đồng thời đến khám tại các chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán chính xác về tình trạng da của mình.
Giãn tần suất sử dụng
Ngay khi phát hiện trên da có các dấu hiệu nhiễm corticoid việc cần làm đầu tiên là phải điều chỉnh lại tần suất sử dụng sản phẩm có chứa corticoid cho đến khi dừng hẳn. Không nên ngừng đột ngột vì sẽ dẫn tới một số vấn đề nghiêm trọng vì da chưa thích ứng kịp.
Thải độc da
Trong quá trình giãn cách thời gian sử dụng kem trộn, việc thải độc corticoid từ bên trong cơ thể cũng vô cùng quan trọng. Một số loại rau, thảo dược có tác dụng giúp thanh lọc cơ thể rất tốt như diếp cá, trà xanh, nha đam, đặc biệt là rau diếp cá.
Vệ sinh da
Sử dụng nước sạch và các sản phẩm làm sạch da không gây kích ứng để vệ sinh da mỗi ngày. Bạn nên lưu ý là chỉ sử dụng các loại xà phòng, sữa rửa mặt có chất tẩy rửa dịu nhẹ, không gây khô da và kích ứng.
Bảo vệ da
Che chắn cẩn thận khi đi ra ngoài. Không nên để ánh nắng mặt trời chiếu thẳng lên da đang bị tổn thương. Sử dụng kem chống nắng có chứa các thành phần như kẽm oxide, titanium dioxide để bôi lên da. Hạn chế tới các nơi quá nóng, quá lạnh hoặc môi trường ô nhiễm, khói bụi.
5. Dưỡng da và phục hồi sau khi ngừng corticoid
Hãy bắt đầu skincare tối giản và thoa kem phục hồi da nhiễm corticoid, ngay sau khi chấm dứt việc sử dụng các sản phẩm chứa corticoid như kem trộn.
Ultimate Redness Relief – Kem làm dịu da đỏ kích ứng sưng, rát da, rosacea
Ultimate Redness Relief là sản phẩm đến từ thương hiệu Dược mỹ phẩm Neova. Một công thức kem dưỡng làm dịu và cấp ẩm đã được cấp bằng sáng chế DNA Cofactor – Công nghệ kết hợp DNA Repair với Copper Peptide Complex® dành riêng để làm giảm các triệu chứng mẩn đỏ dai dẳng hoặc do phản ứng.
Sự khác biệt lớn nhất của Ultimate Redness Relief đến từ công thức ngoài công nghệ DNA Cofactor sản phẩm còn được bổ sung cholesterol và phức hợp ceramide: 2 trong 3 thành phần chính cấu tạo nên lớp lipid gian bào da. Rất cần thiết như một chất vữa liên kết các tế bào đồng thời tạo độ ẩm trên da, giúp khóa ẩm, chống lại các tác nhân gây hại từ bên ngoài gây tổn hại da. Khi lớp lipid trên da được cân bằng, da sẽ khỏe mạnh và tăng cường khả năng phục hồi, các vấn đề về thâm mụn, mụn trứng cá đỏ, mẩn đỏ cũng lành nhanh hơn.
Bạn có biết: khi da thiếu lipid sẽ dẫn đến thiếu ẩm khiến tuyến nhờn hoạt động mạnh hơn đẩy chất nhờn lên bề mặt để tạo độ ẩm trên da cân bằng. Tuy nhiên khi dầu nhờn tiết nhiều sẽ gây tình trạng mụn. Vì vậy, chăm sóc làn da mụn nhạy cảm hoặc Rosacea không nhất thiết phải dùng các thành phần mạnh để kiểm soát mụn mà chỉ cần bổ sung đủ ẩm trên nền da để da tự khỏe mạnh và tự chống lại các vấn đề bệnh lý một cách hữu hiệu nhất theo cơ chế tự nhiên nhất của cơ thể.
Không thể phủ nhận công dụng nhanh chóng và tuyệt vời từ corticoid. Tuy nhiên, việc lạm dụng có thể là con dao hai lưỡi đến sức khỏe làn da. Vì thế, khi sử dụng sản phẩm làm đẹp và chăm sóc da có chứa thành phần này, cần cẩn trọng và biết sử dụng đúng cách!
Tài liệu tham khảo: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4228634/